اختلال لالی انتخابی چیست؟ علائم، علل و روش های درمان آن

علت ابتلا به اختلال لالی انتخابی چیست؟

تحقیقات نشان داده‌اند که لالی انتخابی ناشی از تعامل سه علت است؛ وراثت، خلق‌وخو و یادگیری مشاهده‌ای در اوایل زندگی. این سه عامل را با هم مرور کنیم. هم‌چنین منشأ لالی انتخابی، ازمنظر رویکرد روان‌کاوی را توضیح می‌دهیم.

⇐ ژنتیک و سابقه‌ی خانوادگی

تحقیقات خانوادگی نشان داده‌اند که این اختلال، توارث‌پذیر است. 9درصد پدرها، 18درصد مادرها و 18درصد همشیرهای کودکان مبتلا به این اختلال، خودشان آن را آشکار نموده‌اند. به‌علاوه، تقریبا 50درصد والدین کودکان مبتلا به لالی انتخابی، سابقه‌ی کم‌رویی بیش‌ازاندازه در موقعیت‌های اجتماعی دارند.

متخصصان ژنتیک، آللی ( یعنی شکل‌های مختلف یک ژن که در یک مکان بر روی کروموزوم قرار می‌گیرند) برای ژن خاصی، «CNTNAP2» یافته‌اند که کودکان را مستعد اضطراب اجتماعی می‌کند و احتمال ابتلای آن‌ها را به لالی انتخابی، اختلال اضطراب اجتماعی و مشکلات مشابه افزایش می‌دهد.

⇐ خلق‌وخو

احتمالا مخاطرات ژنتیکی، کودکان را مستعد خلق‌وخویی می‌کند که باعث بازداری رفتاری زیاد می‌شود. بازداری رفتاری، گرایش به جلوگیری کردن از بازی و آواگری، کناره‌گیری و جست‌وجوی والد ‌هنگام روبه‌رو شدن با افراد یا موقعیت‌های ناآشناست. چند پژوهش نشان داده‌اند کودکانی که بازداری رفتاری زیاد داشتند، وقتی با محرک‌های تازه مواجه می‌شدند، برانگیختگی و ناراحتی را تجربه می‌کردند. مثلا نوباوگانی که بازداری رفتاری زیاد داشتند، وقتی با آویز جنبان مواجه می‌شدند، دست‌ها و پاهایشان را در هوا تکان می‌دادند و گریه می‌کردند. درحالی‌که نوباوگانی که بازداری رفتاری کم داشتند، بی‌حرکت می‌نشستند و با علاقه به آویز جنبان نگاه می‌کردند. نوباوگانی که بازداری رفتاری زیاد داشتند (تقریبا 15درصد تمام نوباوگان)، با اجتناب یا پس کشیدن از محرک‌های تازه، با این برانگیختگی زیاد مقابله می‌کردند. این کودکان بعدها در کودکی و نوجوانی درمعرض خطر کم‌رویی شدید در موقعیت‌های اجتماعی قرار داشتند.

⇐ یادگیری

نظریه‌ی «اضطراب دوعاملی ماورر»، علت و ادامه‌ی لالی انتخابی در کودکان را براساس تجربیات ابتدایی زندگی، توضیح می‌دهد. برطبق این نظریه، وقتی کودکان صحبت کردن در برخی موقعیت‌ها را با برانگیختگی زیاد و ناراحتی روانی تداعی می‌کنند، لالی انتخابی به‌دلیل شرطی‌سازی کلاسیک ایجاد می‌شود و به‌علت شرطی‌سازی کنشگر (به‌ویژه تقویت منفی) درطول زمان ادامه می‌یابد. کودک یاد می‌گیرد که می‌تواند برانگیختگی خود را پایین آورد و با ساکت ماندن از ناراحتی اجتناب کند. به‌مرور زمان، سکوت او در برخی موقعیت‌ها می‌تواند از صحبت کردن و مهارت‌های‌ اجتماعی‌اش جلوگیری کند و باعث شود احتمال قطع شدن این چرخه‌ی تقویت منفی و صحبت کردن، کاهش یابد.

⇐ تعارض حل‌نشده

رویکرد روان‌کاوی، معتقد است اختلال لالی گنگی انتخابی، ناشی از تعارض‌های حل‌نشده‌ است. کودک، در مرحله‌ی دهانی -جزو مراحل رشدی ازنظر فروید- تثبیت شده و ممکن است نسبت به والدین، خشم و عصبانیت داشته‌باشد. به این‌ترتیب او با بازگشت به مرحله‌ی قبلی تکلم، درواقع می‌خواهد پاسخی به والدین بدهد. درواقع از منظر روان‌کاوی، خاموشی انتخابی، مکانیسمی است دربرابر خشم و اضطراب که ازطریق آن، کودک به تنبیه والدین می‌پردازد. داده‌های تجربی محدودی، این نظر را تأیید می‌کنند.