خود شفقت ورزی چیست و چگونه با خود مهربان باشیم؟
خود شفقت ورزی، مفهومی روانشناختی است که در هنگام روبرویی با اشتباهات افراد سعی می‌کند نگاهی دلسوزانه و مهربانانه داشته باشد. بیایید ببینیم شفقت به خود چیست، مولفه‌هایش را بررسی کنیم و بفهمیم این مهارت در سال کنکور چطور کمکمان خواهدکرد. چه کنکوری هستید و چه نه، یادگرفتن خودشفقتی حسابی به‌کارتان خواهدآمد.
فرض کنید شما امسال کنکور دارید، برنامۀ درسی اصولی و دقیقی هم برای خودتان چیده‌اید اما گاهی از برنامه‌ریزیتان عقب می‌مانید. واکنشتان چیست؟
خودتان را سرزنش و تنبیه می‌کنید و به تصورتان دنیا به آخر رسیده و خطای رخ‌داده، غیرقابل‌جبران است؟ یا به خودتان حق می‌دهید که در مسیر درس خواندن برای کنکور گاهی خسته و بی‌انرژی شوید و در مواقع عقب‌ماندن از برنامه به احساساتی مثل شرمندگی و سرخوردگی، میدان نمی‌دهید؟
خودشفقت ورزی (Self-Compassion)، مفهومی روانشناختی است که راه دوم را پیشنهاد می‌کند. برای پیشنهادش هم کلی دلیل و مدرک می‌آورد؛ تمرین شفقت به خود، میزان استرس را کاهش می‌دهد و به ما کمک می‌کند راحت‌تر و با آسیبِ کمتری ازعهده‌ی چالش‌ها و موقعیت‌های بحرانی بربیاییم. خب پس خوب‌چیزی باید باشد، نه؟
مقاله پیشنهادی: خودمراقبتی چیست و چرا رعایت آن ضروری است؟
شفقت به خود چیست؟
شفقت، به‌معنای مهربانی است اما شفقت به خود، چیزی ورای محبت کردن به خود معنی می‌دهد. داریم دربارۀ یک اصطلاح روانشناسی حرف می‌زنیم که از چند مولفه، تشکیل شده و ازنظر علمی، قابل‌اندازه‌گیری است. چطور و چگونه‌اش را کمی بعدتر می‌خوانید. فعلا ببینیم خود شفقت ورزی، سروکله‌اش از کجا پیدا شده‌است.
اولین‌بار، یک روانشناس به‌اسم دکتر «کریستین نف»، استاد دانشگاه تگزاس، شفقت به خود در روانشناسی را مطرح کرد. کریستین که سال‌ها دربارۀ این موضوع تحقیق و مطالعه کرده‌بود، معتقد بود کسانی که دربرابر کاستیها، شکست‌ها و اشتباهات با خودشان دلسوزانه و از روی درک و همدلی رفتار می‌کنند، زندگی بهتری دارند.
البته این ادعا را همین‌طوری حدسی و شهودی مطرح نمی‌کرد، بلکه برای اثبات حرفش، یک‌جور پرسشنامه به‌اسم مقیاس خودشفقت هم ساخت تا بتواند میزان این خصلت را در افراد مختلف اندازه‌گیری کند.
روانشناسان دیگری هم کم‌کم به دکتر نف پیوستند و با پژوهش‌ها و آزمایش‌های بیشتر، تأثیر خود شفقت ورزی بر کیفیت زندگی را تأیید کردند. نف، همچنین برای این‌که شفقت به خود را درست و دقیق معرفی کند، سه مولفه برایش مطرح کرد.
مطالب مرتبط: با افسردگی در دوران کنکور چه کنیم؟
مولفه های خود شفقت ورزی چیست؟
قبل از این‌که برویم سراغ مولفه‌های نف، به برداشت شخصیتان از خودشفقتی فکر کنید. چه تصوری ازش دارید؟ مهربانی و شفقت با خود، قرار است در ما احساسات خوب و قشنگ تولید کند؟ قرار است درنتیجه‌اش هی قربان‌وصدقۀ خودمان برویم؟
دکتر نف می‌گوید نمی‌خواهیم خودمان را با شفقت ورزی لوس کنیم، بلکه کافی‌ست به سه مولفۀ اساسی‌اش عمل کنیم.
1. مهربان بودن با خود
منظور از مهربانی این است که متوجه باشیم نقص و ناتوانی، جزئی جدانشدنی از انسان هستند. پس وقتی به گیروگوری می‌خوریم، اشتباهی ازمان سرمی‌زند یا با شکست مواجه می‌شویم، کلا خودمان را زیرسوال نبریم؛ «تو هم که به هیچ دردی نمی‌خوری!»
خود شفقت ورزی می‌گوید این‌جور مواقع باید با شکیبایی و حوصله با خودمان مواجه شویم، بپذیریم که کاستی و خطا داریم و هی از خودمان انتقاد نکنیم. چرا؟ به این دلیل واضح که سرزنش و قضاوت، کاری ازپیش نمی‌برد و فقط فشار را افزایش می‌دهد.
ترجمۀ کنکوری این مولفه، مثلا میشود درک نقاط ضعف خود در درس خواندن. شما در چه مواردی باید با خودتان مهربان‌تر باشید؟
2. اشتراکات انسانی
در مواقع شکست و اشتباه، یک واکنش رایج دیگر به‌غیر از خودسرزنشی، احساس تنهایی است. یعنی خودمان را جداافتاده از دیگران می‌بینیم و تصور می‌کنیم دیگران هیچ درکی از موقعیت ما ندارند. خود شفقت ورزی به ما یادآوری می‌کند که چالش‌ها، وجه اشتراک بین همۀ انسان‌ها هستند.
ما جزئی از یک کلِ بزرگ‌تر هستیم و تجربیات تلخ و شیرین ما هم بخشی از گسترۀ تجربه‌های انسانی است. این نگاه به ما کمک می‌کند بفهمیم که دیگران هم با تلخی، شکست و احساس بی‌کفایتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
این مولفۀ خودشفقتی در سال کنکور، چطور به‌کار می‌آید؟ با درک این موضوع که کنکور، ناکامی‌ها، خستگی‌ها و دشواری‌هایش یک تجربۀ جمعی است؛ ما بخشی از جمعیتِ بزرگِ کنکوری‌ها هستیم که با دیگران در این موقعیت، شریک هستیم.
3. ذهن‌آگاهی
مثلث محافظ خود شفقت ورزی، با ضلع سوم، ذهن‌آگاهی، تکمیل میشود. یعنی چی؟ یعنی نه از افکار و احساساتمان فرار کنیم و نه آن‌قدر در آن‌ها اغراق کنیم که حسابی غرقشان شویم. این‌وسط، حد تعادلی وجود دارد که می‌گوید فکرها و هیجانات منفیمان را درک کنیم و بپذیریم اما اجازه ندهیم نشخوار فکری از راه برسد و مدام آن‌ها را در ذهنمان تکرار کند.
برای آشنایی بیشتر با ذهن‌آگاهی و تکنیک‌هایش، مقالۀ مایندفولنس چیست و چه کاربردهایی دارد؟ را بخوانید. تمرین‌های ذهن‌آگاهی با بهبود کیفیت خواب، کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌ها و افزایش آرامش، عملکردهای شناختی مثل حافظه و تمرکز را تقویت می‌کنند که نتیجه‌اش برای کنکوری‌ها میشود بهره‌وری تحصیلی بالاتر.
مطالب مرتبط: تکنیک های آرام سازی ذهن در روانشناسی
راه های تمرین خودشفقت ورزی
این‌همه از مزایای خود شفقت ورزی گفتیم که برسیم به این‌جا؛ نقطه‌ای که مجاب می‌شویم برای داشتن یک زندگی سالم‌تر، غنی‌تر و شکوفاتر، باید تغییر رویه بدهیم و شفقت به خود را تمرین کنیم.
روانشناسان، پیشنهادهایی برای یادگرفتن این مهارت دارند که در ادامه می‌خوانید. اما غیر از آن‌ها یک نکتۀ کنکوری، یک جور راه برای تست شفقت به خود بهتان یاد می‌دهیم؛ کلید این تمرین در آن است که بتوانید خودتان را از بیرون ببینید.
فرض کنید این کسی که به‌دلیل تجربه‌ای سخت، ناراحت‌کننده یا شکست‌آمیز دچار احساسات منفی شده، رفیق عزیزتان است. به او چه می‌گویید؟ با دعوا و انتقاد، حال بدش را بدتر می‌کنید؟ یا سعی می‌کنید ویژگی‌های مثبتش را پیش چشمش بیاورید، غم و احساس ناکامی‌اش را درک کنید و کمکش کنید که از تجربۀ بد، گذر کند؟ این قلق را داشته‌باشید تا برویم سراغ راه‌های خود شفقت ورزی.
نوشتن نامه‌ای به خود
برای خودتان نامه بنویسید. لازم نیست حتما قلم خیلی خوبی داشته‌باشید، لازم هم نیست متن خیلی خاص و منسجمی بنویسید. صرفا احساساتتان را روی کاغذ بیاورید. اگر هنوز به معجزۀ نوشتن ایمان نیاورده‌اید، کافی‌ست امتحانش کنید تا بعد از سیاه شدن برگۀ کاغذ، احساس رهایی را تجربه کنید.
هیجانات و عواطف منفی، وقتی در قالب کلمه درمی‌آیند، از بار زیاده‌ازحدشان در ذهن کم میشود.
ترجمه به زبان بهتر
در قدم‌های ابتدایی تمرین خود شفقت ورزی، ممکن است بارها مچ خودتان را موقع به‌زبان آوردن جملات منفی بگیرید. «من واقعا آدم ناتوانی‌ام که تو چنین موقعیتی احساس ضعف نشون دادم.» دفعات اول، لازم است آگاهانه و صبورانه خودتان را اصلاح کنید.
مثلا ترجمۀ بهتر جمله‌ای که گفته‌شد، میشود: «اشکالی نداره که تو این موقعیت، احساس ناراحتی کردم. برای هرکسی ممکنه پیش بیاد.» به‌مرور زمان، جملاتِ واقع‌بینانه‌تر و همدلانه‌تر، جایگزین منفی‌ها می‌شوند و به‌طور خودکار در ذهنتان شکل می‌گیرند.
فرصتی برای تغییر
خودتان را قضاوت نکنید. یعنی چی؟ مثلا فرض کنید به یک مهمانی دعوت شده‌اید و تجربه‌های قبلیتان از حضور در مهمانی، چندان رضایت‌بخش نبوده‌است. در چنین موقعیتی، به خودتان نگویید: «اوه! باز قراره تو مهمونی مثل برج زهرمار بشینم یه گوشه و همه رو با بی‌حوصلگی و بداخلاقیم برنجونم.»
وقتی با چنین جملاتی از خودتان استقبال می‌کنید، نتیجه قطعا این است که در مهمانی بهتان خوش نخواهدگذشت. خودتان را قضاوت نکنید تا فرصت تغییر داشته‌باشید؛ «خب تو مهمونی‌های قبلی، رفتارم یه‌خرده سرد و تلخ بود. به‌نظرم بتونم این‌بار یه‌کم تغییرش بدم تا بیشتر بهم خوش بگذره.»
دادن هدیه به خود
تا حالا شده برای خودتان هدیه بخرید؟ خودتان را بابت کاری، تشویق کنید؟ آدم‌ها در هر سن‌وسالی، به تأیید و تشویق نیازمندند. برای دریافت این تأیید، منتظر دیگران نمانید. به خودتان بابت تصمیم‌های درست، موفقیت‌های کوچک و قدم‌های مثبتی که برای تغییر برمی‌دارید، پاداش بدهید. پاداش می‌تواند یک هدیۀ مادی باشد یا یک‌جور نوازش معنوی.
کاربردهای درمانی خود شفقت ورزی
خودشفقتی در زندگی روزمره همۀ ما کاربرد دارد، صرف‌نظر از این‌که داوطلب کنکور باشیم یا نباشیم اما فایده‌اش فقط به این مورد محدود نمی‌شود. امروزه خود شفقت ورزی، به‌عنوان یک روش درمانی به‌کار می‌رود.
روانشناسانی که از رویکردهای درمانی موسوم به موج سوم استفاده می‌کنند، با استفاده از پروتکل آموزش شفقت به خود، به مراجعانش می‌آموزند که با افزایش خودشفقتی، به مشکلات روانشناختی‌شان غلبه کنند.
مطالب مرتبط: ترس از شکست در دوران کنکور را چطور مدیریت کنیم؟
خود شفقت ورزی در درمان اختلالات روانشناختی
تحقیقات نشان داده‌اند که شفقت به خود با اضطراب و افسردگی کمتری همراه است. همچنین تعدادی از پژوهش‌ها ثابت کرده‌اند که خود شفقت ورزی به‌طور مثبتی با رضایت از زندگی، شادکامی، خرد، ابتکار شخصی و به‌طور منفی با افسردگی، اضطراب، عاطفۀ منفی و نشخوار ذهنی، ارتباط دارد.
روانشناسان معتقدند شفقت به خود، در رابطۀ اوليۀ فرد با مراقبين خود (والدین یا کسان دیگری که در کودکی وظیفۀ مراقبت از فرد را برعهده داشته‌اند) ریشه دارد اما معنی‌اش نیست که اگر فرد با این مهارت پرورش پیدا نکرده‌است، پس دیگر آن را یاد نخواهدگرفت.
بر همین اساس، با آموزش «ذهن شفقت ورز» به مراجعینشان به آن‌ها کمک می‌کنند که ازطریق تغییر ارتباط با خود، اضطراب، افسردگی، استرس و اجتناب هیجانی را کاهش بدهند. چطوری؟
شفقت به خود، سيستم تهدید درونی را نافعال و سیستم خود-آرام‌بخشی درونی را فعال می‌کند. به این ترتیب، سطح هورمون کورتیزول را در زمان استرس پایین می‌آورد و تغییرپذیری ضربان قلب را افزایش می‌دهد که با توانایی بالاتری برای خود آرام‌سازی در زمان استرس همراه است.
خود شفقت ورزی در درمان با مشکلات سلامت جسمی
در علم روانشناسی، اصطلاحی وجود دارد با عنوان اختلالات «روان‌تنی»؛ آن‌دسته از بیماری‌ها و مشکلات جسمی که منشأ روانشناختی دارند و به درمان‌های دارویی پزشکی، واکنش نشان نمی‌دهند.
بعضی از انواع سردرد، مشکلات گوارشی، مشکلات پوستی، فشار خون بالا و دیابت جزو این گروه هستند. یعنی در ظاهر، جسمی به‌نظر می‌رسند اما فرد مبتلا وقتی به پزشک مراجعه می‌کند، هیچ بهبودی را تجربه نمی‌کند چون گرچه مشکلش نمود فیزیکی دارد اما ریشه‌اش روانشناختی است.
«پسوریازیس» که یک‌جور بیماری پوستی است، در این گروه از اختلالات قرار می‌گیرد. این بیماری با تغییر در شکل و رنگ پوست افراد، زیبایی آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ باعث احساساتی مثل شکست، طردشدگی و خجالت میشود و درنتیجه روی زندگی اجتماعی، شغلی، بین‌فردی تأثیر منفی می‌گذارد.
تحقیقات نشان می‌دهند اغلب بیماران مبتلا به بیماری‌های پوستی، سطح بالایی از پریشانی روانشناختی را تجربه می‌کنند.
مطالعات دربارۀ پسوریازیس می‌گویند درکنار درمان دارویی، درمان متمرکز بر شفقت است که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران منجر شود. چون به‌عنوان یک راهبرد موثر تنظیم هیجان، به فرد برای مقابله با احساسات منفی و پریشانی‌های روانشناختی که سرمنشأ بیماری پوستی‌اش بودهاند، کمک می‌کند.
مقاله پیشنهادی: سبک دلبستگی چیست و چه تاثیری بر روی روابط افراد دارد؟
پیامدهای خودشفقت ورزی
تحقیقات گسترده، نشان‌دهندۀ رابطۀ قوی بین خودشفقت‌ورزی و سلامت روان بهتر هستند. افرادی که سطح بالاتری از خودشفقت‌ورزی دارند، معمولاً اضطراب، افسردگی و استرس کمتری را تجربه می‌کنند. در واقع، این مهارت همچون یک «سپر روانی» عمل می‌کند که اثرات منفی فشارهای تحصیلی را کاهش داده و حتی در شرایط فرسودگی نیز، خطر ابتلا‌به اختلالات روانی مانند افسردگی را کاهش می‌دهد.
فراتر از سلامت روان، خودشفقت‌ورزی با عملکرد تحصیلی بهتر نیز پیوند دارد. افرادی که پس از تجربۀ یک شکست با شفقت نسبت به خود برخورد می‌کنند، انگیزۀ بیشتری برای ادامۀ مسیر دارند، چون از سرزنش درونی نمی‌ترسند.
همچنین، این مهارت باعث افزایش «خودکارآمدی» میشود؛ یعنی باور به توانایی شخصی برای موفقیت، که یکی از پیش‌بینی‌کننده‌های قوی در موفقیت تحصیلی به شمار می‌آید.
از سوی دیگر، خودشفقت‌ورزی نقش مهمی در پیشگیری از فرسودگی تحصیلی دارد. افرادی که این مهارت را پرورش داده‌اند، فشارهای درسی را بیشتر به‌عنوان چالش می‌بینند تا تهدید، و همین دیدگاه به آن‌ها کمک می‌کند تا از خستگی مزمن و کاهش انگیزه جلوگیری کنند. آن‌ها بهتر می‌توانند هیجانات خود را مدیریت کرده و با موقعیت‌های دشوار به شکل مؤثرتری کنار بیایند.
سایر مزایای خودشفقت ورزی
سوخت‌رسانی به موتور انگیزۀ درونی
یکی از بزرگ‌ترین موانع در برابر تمرین خودشفقت‌ورزی، این باور غلط است که مهربانی با خود منجر به تنبلی میشود. تحقیقات دقیقاً عکس این موضوع را نشان می‌دهند و نوع انگیزه‌ای که خودشفقت‌ورزی ایجاد می‌کند، بسیار پایدارتر و مؤثرتر است.
این مهارت به جایگزینی انگیزۀ بیرونی، مطالعه برای تحت تأثیر قرار دادن دیگران یا فرار از شرم، با انگیزۀ درونی، مطالعه برای یادگیری عمیق و رشد شخصی، کمک می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که خودشفقت‌ورزی با اهداف تسلط‌محور (Mastery Goals) ارتباط مثبت و با اهداف عملکردمحور (Performance Goals) ارتباط منفی دارد.
در واقع، خودشفقت‌ورزی منبع انگیزه را از «ترس» به «مراقبت» تغییر می‌دهد. این نوع انگیزه در ماراتن طولانی و فرسایشی کنکور، بسیار بادوام‌تر و انعطاف‌پذیرتر است.
ساختن احساس ارزشمندی تزلزل ناپذیر
درک تفاوت عمیق بین خودشفقت‌ورزی و عزت‌نفس (Self-Esteem) برای داوطلبان کنکور حیاتی است، چرا که ارزش شخصی آن‌ها اغلب به رتبه و نمره‌شان گره خورده است. عزت‌نفس یک داوطلب بسیار وابسته و بی‌ثبات است؛ با یک نمرۀ خوب به اوج می‌رسد و با یک نمرۀ بد سقوط می‌کند.
این وضعیت یک ترن هوایی عاطفی ایجاد می‌کند که انرژی زیادی را هدر می‌دهد. در مقابل، خودشفقت‌ورزی کاملاً غیرشرطی است. این مهارت دقیقاً زمانی که فرد شکست می‌خورد، به او حمایت و مهربانی ارائه می‌دهد و مبتنی‌بر ارزیابی عملکرد نیست.
این رویکرد، یک «کف روانشناختی» باثبات برای فرد ایجاد می‌کند که به اعتبارسنجی‌های بیرونی، مانند رتبۀ آزمون آزمایشی، وابسته نیست. داشتن چنین پایۀ باثباتی یک مزیت استراتژیک بزرگ است.
فردی که چنین پایه‌ای دارد، می‌تواند شکست‌های خود را به‌طور عینی و برای اهداف یادگیری تحلیل کند، زیرا شکست، هستۀ اصلی احساس ارزشمندی او را تهدید نمی‌کند. در مقابل، فردی که به عزت‌نفس متکی است، باید از «ایگو» یا خودِ شکننده‌اش دفاع کند که این کار اغلب از طریق سرزنش دیگران یا انکار واقعیت اشتباهاتش صورت می‌گیرد و مانع رشد او میشود.
پرورش تاب‌آوری و هوش هیجانی
خودشفقت‌ورزی با مفاهیم گسترده‌تری مانند تاب‌آوری و خرد هیجانی نیز مرتبط است. این مهارت با راهبردهای مقابله‌ای سازگارانه‌تر و توانایی «بازگشت به حالت اولیه» پس‌از مواجهه با ناملایمات گره خورده است. همچنین، ارتباط نزدیکی با هوش هیجانی دارد؛ چرا که مشاهدۀ هیجانات خود بدون قضاوت، یکی از مؤلفه‌های اصلی هر دو مهارت است.
پیشنهاد کتاب
اگر مقاله خود شفقت ورزی برایتان مفید بود و قصد مطالعه بیشتر و یا خرید کتاب در این حوزه را دارید کتاب زیر پیشنهاد ما به شماست.
پیشنهاد خرید ویژه: کتاب شفقت به خود قدرت مسلم مهربانی با خود
کتاب فوق اثر کریستین نف، نویسنده و ارائه دهنده حوزه شفقت به خود است. این کتاب توسط عطیه پور صالح و دکتر علی فیضی به زبان فارسی ترجمه شده و به‌دست انتشارات ابن سینا به‌چاپ رسیده است.
سخن پایانی
در پایان، باید تأکید کرد که خودشفقت ورزی یک نقطه ضعف نیست، بلکه یک ابزار استراتژیک و مبتنی‌بر علم است. این مهارت اضطراب امتحان را کاهش می‌دهد، از فرسودگی جلوگیری می‌کند، انگیزه‌ای پایدار می‌سازد و احساس ارزشمندی باثباتی را فراهم می‌کند که در برابر ترن هوایی نمرات آزمون‌های آزمایشی مصون است.
به صدای درونی خود نه به‌عنوان یک گروهبان سخت‌گیر، بلکه به‌عنوان یک مربی دلسوز و حامی نگاه کنید. خودشفقت ورزی مهربان ترین و در‌عین‌حال قدرتمندترین همراهی است که می‌توانید در این سفر طولانی و چالش‌برانگیز به سوی آزمون کنکور و فراتر از آن داشته باشید.
مطلب پیشنهادی برای دانشجویان روانشناسی: کدام گرایش روانشناسی برای من بهتر است؟
سؤالات متداول (FAQ)
آیا خودشفقت‌ورزی همان دلسوزی برای خود یا خودفریبی نیست؟
خیر. این مفاهیم تفاوت‌های اساسی دارند.
دلسوزی برای خود باعث انزوا میشود؛ یعنی فرد احساس می‌کند فقط خودش در‌حال رنج‌کشیدن است و درگیر درام عاطفی خود میشود. در مقابل، خودشفقت‌ورزی بر پایۀ درک رنج مشترک انسانی است. فرد متوجه میشود رنج بخشی طبیعی از تجربۀ انسانی است و همین دیدگاه باعث اتصال بیشتر او به دیگران میشود.
خودفریبی یا زیاده‌روی به‌دنبال لذت‌های کوتاه‌مدت است، حتی اگر به ضرر بلندمدت منجر شود. در‌حالی‌که خودشفقت‌ورزی به سلامت و بهزیستی بلندمدت توجه دارد. فرد خودشفقت‌ورز برای یک آزمون سخت مطالعه می‌کند چون به آینده‌اش اهمیت می‌دهد، نه بر‌خلاف آن.
آیا مهربانی با خود باعث تنبلی و کاهش انگیزه نمی‌شود؟
این یکی از رایج‌ترین تصورات نادرست است و پاسخ آن قاطعانه «خیر» است.
انتقاد از خود از طریق ترس، نوعی انگیزه ایجاد می‌کند، اما این ترس معمولاً پذیرش ضعف‌ها را ناامن و دشوار می‌سازد. در نتیجه، فرد به تعویق‌انداختن یا اجتناب از وظایف روی می‌آورد که شبیه تنبلی به نظر می‌رسد.
در مقابل، خودشفقت‌ورزی از طریق مراقبت انگیزه ایجاد می‌کند. این مراقبت فضایی امن برای پذیرش ضعف‌ها فراهم می‌کند. مثلاً فرد می‌پذیرد که باید در یک درس خاص بیشتر تلاش کند. این پذیرش اولین گام برای پیشرفت است و مهربانی با خود، تشویق لازم برای حرکت به جلو را فراهم می‌سازد.
پژوهش‌ها نیز نشان می‌دهند که افراد خودشفقت‌ورز:
انگیزۀ بیشتری برای پیشرفت دارند.
مسئولیت اشتباهات خود را راحت‌تر می‌پذیرند.
ترس کمتری از شکست دارند و پس از ناکامی، سریع‌تر به مسیر بازمی‌گردند.
تفاوت خودشفقت‌ورزی با عزت‌نفس چیست و کدام برای یک کنکوری مفیدتر است؟
عزت‌نفس یک ارزیابی از ارزش فرد است که معمولاً بر پایۀ موفقیت یا مقایسه با دیگران بنا میشود. بنابراین در شرایط متغیر و پراسترس مانند دوران کنکور، ناپایدار و شکننده است.
در مقابل، خودشفقت‌ورزی یک شیوۀ ارتباطی غیرشرطی با خود است. این مهارت درست زمانی که فرد دچار شکست میشود، به کمک او می‌آید. هدف آن مقایسه یا برتری نیست، بلکه حمایت مهربانانه از خود در هر شرایطی است.
برای یک داوطلب کنکور، خودشفقت‌ورزی می‌تواند ثبات عاطفی ایجاد کند، تاب‌آوری را افزایش دهد و مانع از فروپاشی روحی پس از آزمون‌های دشوار شود. در حالی که تمرکز بر عزت‌نفس می‌تواند به اضطراب، کمال‌گرایی و حالت تدافعی منجر شود که فرایند یادگیری را مختل می‌کند.
دسته بندی: توصیه‌های کنکوری
تیم تحریریه روان آموز